Türkiye’de 50 kişiden 1’inde görülen hastalık: Akdeniz anemisi (Beta Talasemi nedir?

Yarın 8 Mayıs Dünya Talasemi Günü.

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğünden edinilen bilgilere bakılırsa, talasemi ve orak hücre anemisinin başta olduğu irsi kan rahatsızlıkları, Türkiye ve dünyada mühim bir halk sağlığı problemi olarak görülüyor.

Akdeniz çevresindeki ülkelerde sık görülmesi sebebiyle “Akdeniz anemisi” olarak da malum hastalığın en ciddi formunu “beta talasemi” oluşturuyor.

Türkiye’de “beta talasemi” taşıyıcı sıklığı yaklaşık yüzde 2,1 sadece bu nispet, yerlere bakılırsa yüzde 0,6 ile yüzde 13 içinde değişebiliyor.

AKRABA EVLİLİKLERİ RİSKİ ARTIRIYOR

Türkiye’de akraba evliliklerinin fazla olması, genetik geçişli bir rahatsızlık olan talaseminin görülme sıklığını arttırıyor. Bu yüzden her sene yüzlerce talasemi hastası bebek dünyaya geliyor.

Talasemi hastalığı taşıyıcılığı kan testleri vesilesiyle öğreniliyor. Bunun dışında birçok taşıyıcı, çocuk sahibi olana kadar hastalığı taşıdığından habersiz oluyor.

EVLİLİK ÖNCESİ TARAMA PROGRAMI

Sıhhat Bakanlığı, hastalığı taşıyan kişileri evvelde tespit etmek ve çocuk sahibi olmayı planladıklarında genetik danışmanlık desteği vermek amacıyla Türkiye’nin 81 ilinde “Evlilik Öncesi Hemoglobinopati Tarama Programı”nı uyguluyor.

Program kapsamında, evlilik öncesi esenlik tutanağı almak için aile hekimlerine başvuran eş adaylarına danışmanlık hizmeti sunulup peşinden adam eş adayından kan örneği alınarak tarama testleri yapılıyor.

Şayet adam eş talibi hemoglobinopati açısından taşıyıcı veya şüpheli çıkarsa hanımefendi eş adayına da tarama testi gerçekleştiriliyor.

DEVLET DESTEKLİ GENETİK DANIŞMANLIK HİZMETİ

Anne ve baba adayının her ikisinin de taşıyıcı olduğu durumlarda dünyaya gelen bebekte yüksek miktarda talasemi çıkma riski bulunuyor.

Taramalar yardımıyla talasemi taşıyıcısı çiftler ise evvelde bunu bilip, evlatlarının sağlıkla dünyaya gelmesi için ihtiyaç duyulan tıbbi desteği alma imkanını yakalıyor.

Bu durumdaki çiftler, devlet yardımı ile merkezlere yönlendirilerek genetik danışmanlık hizmetinden yararlanıyor ve istediklerinde Preimplantasyon Genetik Tanı (PGT) kanalıyla sıhhatli bir bebek sahibi olabiliyor.